بوم مدل کسب و کار دیجیتال

شما یک ایده عالی در سر دارید. ایده‌ای که فکر می‌کنید می‌تواند دنیا را تغییر دهد یا حداقل، یک مشکل مهم را حل کند.

اما سوال بزرگ این است:
چگونه این ایده را به یک کسب‌وکار واقعی و سودآور تبدیل کنیم؟

بسیاری از ایده‌های درخشان شکست می‌خورند، نه به این دلیل که بد بودند، بلکه چون نقشه و مدل مشخصی برای اجرا و کسب درآمد نداشتند.

اینجاست که «بوم مدل کسب و کار» (Business Model Canvas) وارد می‌شود. نگران اسم پیچیده‌اش نباشید! این ابزار، یک نقشه یک‌صفحه‌ای، ساده و فوق‌العاده قدرتمند است که به شما کمک می‌کند تمام اجزای حیاتی کسب‌وکارتان را روی یک کاغذ ببینید، آن‌ها را تحلیل کنید و یک مدل منسجم برای موفقیت بسازید.

در این مقاله از مجله بتالند، ما این ابزار استراتژیک را برای کسب‌وکارهای آنلاین و دیجیتال امروزی کالبدشکافی می‌کنیم.

بوم مدل کسب و کار چیست؟

بوم مدل کسب و کار، یک جدول با ۹ بخش یا "بلوک" است. هر بلوک، یکی از اجزای اصلی یک کسب‌وکار را نشان می‌دهد. با پر کردن این ۹ بلوک، شما در واقع داستان کسب‌وکار خود را تعریف می‌کنید: اینکه چه ارزشی خلق می‌کنید، این ارزش را به چه کسانی و چگونه می‌رسانید و در نهایت، چطور از آن پول درمی‌آورید.

 بیایید این ۹ بلوک را با مثال‌های دیجیتال بررسی کنیم: 

۱. مشتریان (Customer Segments):

• سوال کلیدی: شما برای چه کسانی ارزش خلق می‌کنید؟ مشتریان شما چه کسانی هستند؟
• توضیح: سعی کنید مشتریان خود را به بخش‌های مشخص تقسیم کنید. یک محصول برای همه، معمولاً برای هیچ‌کس مناسب نیست.
• مثال دیجیتال:یک پلتفرم آموزش آنلاین ممکن است دو بخش مشتری داشته باشد: "دانشجویانی که به دنبال آمادگی برای کنکور هستند" و "کارمندانی که می‌خواهند یک مهارت شغلی جدید یاد بگیرند".

۲. ارزش پیشنهادی (Value Propositions):

• سوال کلیدی: شما چه مشکل یا نیازی را از مشتریان برطرف می‌کنید؟ چه ارزش منحصربه‌فردی ارائه می‌دهید؟
• توضیح: این قلب کسب‌وکار شماست. چرا مشتری باید شما را به رقبا ترجیح دهد؟ راحتی؟ قیمت پایین‌تر؟ کیفیت بهتر؟ طراحی خاص؟
• مثال دیجیتال: ارزش پیشنهادی یک فروشگاه آنلاین صنایع دستی می‌تواند "دسترسی آسان به محصولات اصیل هنرمندان محلی با بسته‌بندی خاص و ارسال سریع" باشد.

پیشنهاد مطالعه
از ویترین تا فروشگاه: چگونه از اینستاگرام ترافیک هدفمند به وب‌سایت خود هدایت کنیم؟

۳. کانال‌ها (Channels):

• سوال کلیدی: شما از چه راه‌هایی ارزش پیشنهادی خود را به دست مشتریان می‌رسانید؟
• توضیح: این‌ها نقاط تماس شما با مشتری هستند؛ از اطلاع‌رسانی گرفته تا فروش و خدمات پس از فروش.
• مثال دیجیتال:وب‌سایت شما، صفحه اینستاگرام، تبلیغات در گوگل، بازاریابی ایمیلی و حتی یک اپلیکیشن موبایل، همگی کانال‌های شما هستند.

ابزار کلیدی شما برای ساخت مهم‌ترین کانال:
وب‌سایت شما، مهم‌ترین و اصلی‌ترین کانال ارتباطی و فروش شماست.

این کانالی است که مالکیت کامل آن را در اختیار دارید. ساختن یک کانال حرفه‌ای و کارآمد نباید پیچیده باشد. با سایت ساز لندی وب، شما می‌توانید این کانال حیاتی را به سرعت، با امنیت بالا و بدون نیاز به دانش فنی راه‌اندازی کنید و ارزش پیشنهادی خود را به بهترین شکل به نمایش بگذارید.

۴. ارتباط با مشتریان (Customer Relationships):

• سوال کلیدی: شما چه نوع رابطه‌ای با مشتریان خود برقرار می‌کنید؟ (شخصی، سلف-سرویس، خودکار و...)
• توضیح: آیا مشتریان از طریق تیکت پشتیبانی با شما در ارتباطند؟ آیا یک انجمن آنلاین برایشان دارید؟ یا همه چیز به صورت خودکار از طریق سایت انجام می‌شود؟
• مثال دیجیتال:یک سرویس اشتراکی پخش فیلم، رابطه‌ای کاملاً خودکار (Automated) دارد، در حالی که یک سرویس مشاوره آنلاین، رابطه‌ای کاملاً شخصی (Personal Assistance) دارد.

۵. جریان‌های درآمدی (Revenue Streams):

• سوال کلیدی: شما چگونه از هر بخش از مشتریان خود کسب درآمد می‌کنید؟
• توضیح: مدل درآمدی شما چیست؟ فروش مستقیم محصول؟ حق اشتراک ماهانه؟ تبلیغات؟ دریافت کمیسیون؟
• مثال دیجیتال: یک وب‌سایت خبری ممکن است از طریق تبلیغات و اشتراک ویژه (برای محتوای خاص) درآمد داشته باشد.

الکساندر اوستروالدر (Alexander Osterwalder)، خالق بوم مدل کسب و کار، می‌گوید:
"مدل کسب‌وکار شما، داستانی است که نشان می‌دهد سازمان شما چگونه ارزش خلق، ارائه و کسب می‌کند."

 این ۹ بلوک، فصل‌های مختلف این داستان هستند. 

۶. منابع کلیدی (Key Resources):

• سوال کلیدی: برای خلق ارزش و رساندن آن به مشتری، به چه منابعی نیاز دارید؟
• توضیح: این‌ها دارایی‌های اصلی شما هستند.
• مثال دیجیتال: پلتفرم وب‌سایت شما، نام برندتان، تیم تولید محتوا، و الگوریتم هوشمند شما، همگی منابع کلیدی هستند.

۷. فعالیت‌های کلیدی (Key Activities):

• سوال کلیدی: مهم‌ترین کارهایی که باید دائماً انجام دهید تا مدل کسب‌وکارتان موفق شود، چیست؟
• توضیح: این‌ها فرآیندهای حیاتی شما هستند.
• مثال دیجیتال: برای یک فروشگاه آنلاین، "مدیریت موجودی و ارسال سفارشات" و "بازاریابی دیجیتال" فعالیت‌های کلیدی هستند. برای یک وبلاگ، "تولید محتوای باکیفیت و سئو" فعالیت کلیدی است.

پیشنهاد مطالعه
۱۰ ایده تولید محتوا برای سایت‌های شرکتی جهت اعتمادسازی و جذب مشتری

۸. شرکای کلیدی (Key Partnerships):

• سوال کلیدی:چه کسانی و چه شرکت‌هایی می‌توانند به شما کمک کنند؟
• توضیح: هیچ‌کس به تنهایی موفق نمی‌شود.
• مثال دیجیتال: شرکت‌های ارائه‌دهنده درگاه پرداخت، شرکت‌های پستی برای ارسال کالا، و اینفلوئنسرهایی که با آن‌ها همکاری می‌کنید، شرکای کلیدی شما هستند.

۹. ساختار هزینه‌ها (Cost Structure):

• سوال کلیدی: مهم‌ترین و بزرگ‌ترین هزینه‌های کسب‌وکار شما چیست؟
• توضیح: تمام هزینه‌هایی که برای اجرای مدل کسب‌وکارتان متحمل می‌شوید.
• مثال دیجیتال: هزینه سرور و هاست، بودجه تبلیغات، هزینه تولید محصول یا حقوق کارمندان.

جمع‌بندی: نقشه خود را ترسیم کنید!

حالا یک کاغذ بردارید (یا یک فایل اکسل باز کنید)، این ۹ بلوک را ترسیم کرده و سعی کنید با توجه به ایده خودتان، آن را پر کنید. این کار به شما یک دید ۳۶۰ درجه و فوق‌العاده شفاف از کسب‌وکارتان می‌دهد. این بوم یک سند ثابت نیست؛ یک موجود زنده است که باید با کسب اطلاعات بیشتر از بازار و مشتریان، دائماً آن را به‌روز کنید.

بتالند

یک مدل کسب‌وکار قوی، به زیرساخت‌های اجرایی قدرتمند نیاز دارد. وقتی نوبت به طراحی سایت به عنوان مهم‌ترین کانال ارتباطی و فروش شما می‌رسد، بتالند در کنار شماست. ما در «سرزمین کسب‌وکارهای هوشمند» به شما کمک می‌کنیم تا با ابزارهای کارآمد و مشاوره‌های تخصصی، مدل کسب‌وکار خود را به بهترین شکل پیاده‌سازی کرده و ایده‌تان را به یک واقعیت سودآور تبدیل کنید.